Островската држава Сингапур, која се наоѓа во Југоисточна Азија, за многу Европејци е нешто далеку и нереално – еден од реномираните азиски економски „мали тигри“. Но, всушност, според авторитетните политичари и економисти, Сингапур е држава за пример која веќе живее во 21 век. И речиси сите нејзини достигнувања се поврзани со името на еден човек – таткото на реформите, поранешниот премиер Ли Куан Ју. Тој е главен меѓу основачите на „економското чудо“ на Сингапур.
Таткото на Ли Куан Ју бил коцкар, тој на коцка изгубил сѐ, па дури и семејната плантажа со каучук. Роден во 1923 година(починал во 2015), Ли Куан Ју ветил дека никогаш нема да биде како неговиот татко. Внимателното момче го одржало своето ветување – дипломирал на колеџ, а потоа и на Кембриџ. Потоа Ли се вратил во својата татковина и почнал да работи во адвокатска фирма. Тој влегол во партијата „Народни дејства“ пет години подоцна станал нејзин генерален секретар, а по уште пет премиер на Сингапур.
Многумина сметале дека младиот адвокат ќе изгради социјална држава, што е природно за азиските земји. Но, историјата направи избор за него – во 1965 година, Сингапур, кој претходно бил член на Федерацијата на Малезија, доби независност. Шефот на владата морал да се справи со многу прашања во исто време – од снабдувањето со вода до изборот на политички систем. Ли брилијантно ги решил сите проблеми и ја донел својата земја „од Третиот свет во првиот“ – како што вели познатата фраза.
Следната легенда е нагласена за тоа како сингапурските власти ги поканиле финансиските „ајкули“. Се вели дека тие им ги објасниле работите на англиските финансиери со користење на глобус:
„Почетокот на финансискиот свет е во Цирих, каде што банките се отвораат во 9 часот наутро. Банките на Франкфурт се отвораат подоцна. Банките во Лондон – уште подоцна. Во попладневните часови, банките во Цирих сега се затворени, проследено со банки во Франкфурт и Лондон. Во тоа време, банките во Њујорк сè уште работат. Според оваа шема, Лондон ги пренасочува финансиските текови во Њујорк. Во попладневните часови, банките се затвори во Њујорк, но дотогаш тие ќе ги пренесат финансиските текови во Сан Франциско. И тогаш банките во Сан Франциско престануваат да работат. Така, до 09.00 часот изутрина по Швајцарско време кога се отвораат банките во Цирих нема ништо во финансискиот свет! Но, ако го ставиме Сингапур во средината, тој ќе може да ги земе финансиските текови од Сан Франциско. Откако банките ќе затворат во Сингапур, финансиските текови ќе се вратат во Цирих. Според оваа шема, ќе има глобална 24-часовна банкарска услуга во светот.“
Во 1960-тите, најмоќните финансиски корпорации отворија канцеларии во Сингапур. По добивањето на прилив на пари, Ли бил првенствено вклучен во борбата против корупцијата и криминалот. Тој го ставил во затвор дури и неговиот најблизок пријател обвинет за корупција.
Имало луѓе кои не сакале да живеат чесно, како и министерот за социјален развој, кој бил фатен со поткуп од 315.000 долари. Пред да го предаде на обвинителството, премиерот му се обратил во четири очи. Министерот потоа се вратил дома и извршил самоубиство.
Во интерес на вистината, не сите ги поддржуваат методите на Ли. Критиките се пред сè, за игнорирање на таканаречените „демократски вредности“. Точно дека во областа на слободата на говорот во Сингапур има што да се извојува – секој новинар, писател или списани, кои ја критикуваат владата или нејзиниот политички курс, се предмет на апсење или затворање. Странските новинари не се исклучок: кога еден од Британците кои живеат во Сингапур, напишал книга со обвиненија против Ли Куан Ју, веднаш бил осуден и затворен.
Во Сингапур, почитувањето на законот е вистинска опсесија. Многу работи во земјата се забранети, на кои во други земји дури и не им се обрнува внимание. На пример: мастика за џвакање – го загадува градот и птиците ги голтаат и умраат. Исто така графитите. Откако еден американски тинејџер нацртал нешто на ѕид, веднаш бил уапсен, казнет со десет удари со стап по неговите потпетици и веднаш депортиран.
Еднаш, Ли Куан Ју, во интервју за весник, го изјавил следново: „Треба пред се стабилност, јасност и сигурност. Демократијата не е ефикасна во хаосот. Сте слушнале ли англискиот израз ‘Закон и ред’? Законот нема да функционира ако нема ред.“
Само да се потсетиме дека Сингапур денес зазема една од најниските позиции во однос на невработеноста – и една од највисоките во однос на приходите, образованието и медицинските стандарди.
