Споменикот на големиот пожар во Лондон, кој се наоѓа близу северниот крај на Лондонскиот мост, е прилично добро познато обележје. Станува збор за висок Дорски столб, украсен со змејови во близина на основата и со златен глобус на врвот. Столбот е висок 61 метар, што одговара на растојанието од неговата основа до пекарницата во Пудинг Лејн, каде што започнал пожарот. Во внатрешноста на шупливиот столб има спирални скалила кои се протегааат целосно до врвот и водат до платформа за набљудување.
Завршен во 1677 година, споменикот бил дизајниран од страна на прочуениот британски архитект Кристофер Врен и познатиот научник Роберт Хук. Во тоа време, Врен бил геодетот на Кралските дела, и како таков бил широко вмешан во обновата на градот.
Еден од пријателите на Врен од детството бил брилијантниот научник Роберт Хук, најпознат по внесувањето на терминот „клетка“, откако ги следел овие минијатурни структури од саќе во растителни ткива преку микроскоп. Хук бил гениј чие име е во голема мера заборавено, но неговите придонеси преживеале.
Меѓу безброј други работи, Хук го открил и законот за еластичност, предвидел присуство на супстанција во воздухот што го поддржува согорувањето – што денес сите ја знаеме како кислород, бил еден од првите што укажувале на тоа дека фосилите биле скаменети остатоци од некогаш живи суштества и поставил многу теории за гравитација дваесет години пред Њутн да ги објави своите „Математички принципи на природната филозофија“.
Тој исто така бил геодет на градот Лондон. Имало причина зошто Хук ја преземал одговорноста за дизајнирање на споменикот. Имал скриен мотив. Хук бил исто така астроном, а еден од проблемите кои го мачеле бил како да се измери растојанието до далечна ѕвезда. Проблемот на Хук бил во тоа што ѕвездите се наоѓаат трилиони километри, додека позицијата на набљудувачот се менува, како што земјата се движи околу сонцето, за само неколку милиони километри. Ова произведува паралакса која е премногу мала за телескопите на времето на Хук. На Хук му требал голем телескоп, голем како Споменикот на големиот пожар во Лондон.
Хук првично изградил 11-метарски телескоп во неговите конаци во колеџот Гресхам, каде што бил професор по геометрија. Но, структурата не била доволно стабилна и ја расипувала неговата усогласеност на леќите. Хук одлучи дека камената структура на споменикот ќе биде доволно цврста за неговите планови.
Хук ја направил камената кула шуплива. На врвот, тој планирал да стави леќа и да ги набљудува ѕвездите додека минуваат, директно од просторијата во подрумот. Огнената урна на врвот можела да се отвори.
Откако споменикот бил завршен, во 1677 година, Хук почнал да работи. Приврзал две леќи на двата краја на столбот и се обидувал да ги совлада кога ја сфатил неговата глупост – не било лесно да се задржат две објективи подредени, оддалечени 60 метри, со само ограничени начини да ги прицврсти на телескопот. Уште полошо, Споменикот се наоѓал веднаш до најпрометната улица во Лондон и вибрациите од сообраќајот ги оневозможувале прецизните мерења.
Сепак не било сѐ изгубено за Хук. Нему му била потребна висока зграда за да ги спроведе експерименти кои бараат висина. Досега ја користел лондонската Вестминстерска опатија или Катедралата Свети Павле. Сега имал своја сопствена лабораторија. Во 1678 година, тој конечно направил успешен експеримент на споменикот, користејќи барометар за да потврди дека притисокот на воздухот се намалува со надморска височина.
Отсекогаш ве мачеле големите прашања? Верувате дека светот не е толку едноставен и дека постојат и работи кои не ги гледаме? На вистинското место сте. Посетете го каналот Мистерии и урбани легенди.