Кога зборуваме за Кина, ја замислуваме „фабриката на светот“, автопати, облакодери и висока технологија. Но, во оваа земја на иднината има „катчиња“ кои живеат според нивните сопствени закони.
Едно од нив се наоѓа во провинциите Сечуан и Јунан, во близина на границата со Тибет – таму живеат Мозо. Главни во ова племе се жените, тие одлучуваат за сè.
Кралство на жените
Животниот стил на луѓето од Мозо останува ист како и пред илјадници години. Тие претпочитаат да ги заштитат своите традиции и да живеат според законите на нивните предци.
Племето брои околу 40 илјади луѓе. Мозо често се нарекува последното матријархално општество (т.е. онаа во кое наследството ја следи женската линија). Таму мажите немаат моќ. Мајките и бабите управуваат со семејниот буџет и ги воспитуваат децата.
69-годишната Аса Нуџа – ахми („домаќинка на куќата“). Кога таа не може да управува со сите работи на семејството, таа ќе ја избере наследничката и ќе ѝ го даде клучот.
Дури и односите на племето се трансформирале под нивните обичаи. Мозо нема традиционален брак, тие преферираат гостин. Оваа форма го предвидува животот на возрасен маж во куќата на својата мајка, тој доаѓа само навечер кај жената која го избрала. Децата остануваат со жената и го земаат нејзиното презиме, често татковците дури и не знаат за нив.
На јазикот Мозо не постои збор „татко“. Неговите функции ги извршуваат браќата на мајката.
Жените од племето можат да имаат „гости“ мажи колку што сакаат, тие секогаш можат да изберат нов додворувач за себе и да бидат сигурни дека нема да бидат одбиени.
Од детството, девојчињата се учат на домашни и семејни работи. Впрочем, кога ќе пораснат, тие исто така ќе станат чувари на клан, како и нивните мајки.
Далеку од цивилизацијата
Еден од најважните настани во животот на секој член на племето доаѓа со одредена возраст. Церемонија посветена на ова се одржува кога детето ќе наполни 13 години. Отсега натаму, децата стануваат возрасни и можат да учествуваат во религиозни церемонии. Мозо ја применува божествената религија, која се темели на обожавањето на мајката божица, анимизмот и култот на предците.
Животот во племето сега
Во Мозо сега се појавуваат мобилни телефони и сателитски антени, младите луѓе го напуштаат племето и се преселуваат во големите градови за да најдат работа таму и да започнат семејство – веќе традиционално.
И оние кои останаа, или продолжуваат да го штитат вообичаениот начин на живот, или служат како атракција за љубопитните туристи.
Се чини дека за неколку децении и овие луѓе ќе станат дел од модерната цивилизација и ќе заборават на необичните традиции.
73-годишниот Наџу Дорма и 66-годишната Лакуо Дорма речиси и не носат традиционална облека. Жените велат дека жителите на племето се облекуваат сега за да заработат повеќе пари од туристите.
Мозо мора да се прилагоди на новата реалност. 77-годишната Гајку Дорма, на пример, отвори ресторан за луѓе кои доаѓаат да се запознаат со културата на нејзиното племе.
72-годишната Даша Ламу има две ќерки и три сина. Девојките останаа со својата мајка, а момчињата се преселија во големите кинески градови. Таа се жали дека селото станало премногу гласно од туристите и затоа мора да оди во планината.
