Триаголникот Карпман драма е најраспространетиот модел на односи меѓу луѓето. Првпат бил опишан во 1968 година од страна на класичниот научник за трансакциона анализа Стивен Карпман. Луѓето манипулираат едни со други, зависат едни од други – и се многу уморни од тоа. Нема многу среќа во овие врски и луѓето се премногу исцрпени да променат нешто. Сепак, постои решение.
Во триаголник може да има две, три или повеќе лица. Секогаш има три улоги: жртва, прогонител и спасител. Учесниците на триаголникот често ги менуваат своите улоги. Едно нешто останува непроменето: тие се манипулатори и тие носат болка и за себе и за своите најблиски и најмили.
Како функционира
Прогонителот не може да ја остави жртвата сама и ја критикува и усмерува. Жртва напорно се труди, се исцрпува и се жали. Спасителот обезбедува удобност и дава совети и рамо за плачење. Учесниците ги менуваат своите улоги од време на време. Секој од нив зависи од другиот, бидејќи тие чувствуваат дека некој друг е извор на сите нивни проблеми. Тие се обидуваат да ги променат другите луѓе за да можат да ги исполнат сопствените потреби.
Има ли излез од триаголникот?
Поединецот треба да сфати дека тој или таа е единствениот кој е одговорен за неговиот или нејзиниот сопствен живот и желби.
Како да избегате од триаголникот ако сте жртва
- Престанете да се жалите.
- Престанете да мислите дека некој секогаш ви должи нешто.
- Сите избори кои ги правите во животот се ваши и треба да сносите одговорност за нив.
- Не барајте изговори ако не ги исполнувате очекувањата на другата личност.
Како да избегате од триаголникот ако сте прогонител
- Престанете да ги обвинувате другите луѓе и околностите за вашите проблеми.
- Никој не е должен да постапува според вашите мисли за тоа што е добро, а што не е.
- Решавајте ги кавгите смирено и без агресија.
- Престанете да се потврдувате себеси користејќи ги оние кои се послаби од вас.
Како да избегате од триаголникот ако сте спасител
- Ако никој не ве праша за помош или за некој совет, останете тивки.
- Престанете да мислите дека знаете како да живеете подобро од сите други и без вашите скапоцени насоки светот ќе пропадне.
- Не давајте избрзани ветувања.
- Престанете да чекате благодарност и пофалба. Вие помагате само затоа што сакате да помогнете, не затоа што сакате некоја награда, нели?
Како може триаголникот да се трансформира
- Жртвата се претвора во херој. Сега, наместо да се жали на својата судбина, едена личност ќе се бори со несреќата, чувствувајќи дека не е исцрпена, туку возбудена. Со решавање на неговите или нејзините проблеми, херојот нема да се жали. Тој или таа ќе се чувствува задоволно благодарение на способноста да ги решат овие проблеми.
- Прогонителот се претвора во филозоф. Гледајќи ги акциите на херојот од гледна точка на минувач, филозофот повеќе не критикува, туку се грижи за резултатот. Филозофот е подготвен да прифати било каков исход, бидејќи тој или таа знае дека сè ќе биде во ред на крајот.
- Спасител се претвора во мотиватор. Тој или таа го поттикнува херојот да прави нешто одлично, опишувајќи ги идните можности. Мотиваторот наоѓа начини на примена на моќта на херојот и го инспирира да дејствува.
Совршен модел на триаголникот
- Херојот станува победник. Тој или таа не врши подвизи за да се фали, туку да ја примени својата енергија на креативен начин. На херојот не му е потребно одобрение од јавноста; тој или таа ужива во процесот на креативност и можност да го смени овој свет на подобро.
- Еден филозоф станува контемплатор(набљудувач). Тој гледа врски кои не ги гледаат другите. Тој дејствува на нови можности и создава нови идеи.
- Мотиваторот станува стратег. Тој добро знае како да ги реализира идеите на филозофот за живот.
Важно е соодветно да се процени ситуацијата, за да се види дали сте манипулирани со цел да не го претворите животот во сапуница од исцрпувачки врски. Не ги играјте улогите што ви се наметнуваат. Научете како да застанете и да заминете кога ќе видите дека нешто не е во ред.
