Дали имате добра меморија и сте сигурни во сите ваши спомени? Дури и ако одговоривте со „да“ без да трепнете, кога ќе ја прочитате оваа статија нема да бидете повеќе толку сигурни. Нашата меморија е многу „полукава“ отколку што мислиме ние.
Мит број 1. Нашите сеќавања се прилично точни
Можеби звучи неверојатно, но би се изненадиле колку наши навидум важни спомени се неточни. Во 1986 година, експлозијата на американскиот шатл „Челинџер“ стана жестоко дебатиран настан. Следниот ден по трагедијата, истражувачите интервјуирале сто студенти, барајќи од нив да одговорат каде се наоѓале во моментот кога ја слушнале веста. 2,5 години подоцна, на дел од студентите повторно им било поставено истото прашање, а совпаѓањето на одговорите не достигнало ниту половина.
Паралелно со точноста, научниците исто така го забележувале и степенот на доверба на учениците во нивните сеќавања. Индикатори биле околу 90%. Што значи дека дури и ако гарантирате за сигурноста на вашите спомени, тоа не ја гарантира нивната точност.
Мит број 2. Сеќавањето е непроменето
Всушност, нашето сеќавање се одликува со импресивната флексибилност. Значи, невролозите дошле до заклучок дека сеќавањата, на кои се навраќаме повторно и повторно, се почесто подложни на промени.
Мит број 3. Заборавањето е постепен процес
Звучи логично: сеќавањата избледуваат со текот на времето, а многу е потешко да се присетиме на минатогодишните настани отколку настаните од минатата недела. Сето ова е точно само за долгорочна меморија. Сепак, голем број на студии покажаа дека повеќето информации и знаење што ги добиваме секојдневно се снимаат во нашата работна меморија или краткорочна меморија и веднаш исчезнуваат.
Мит број 4. Потиснати спомени – честа работа
Ако верувате во филмовите, потиснатите сеќавања што некогаш се исчезнуваат од умот се непријатен, но доста чест психолошки феномен. Вистинските психолози не се толку категорични за ова. Праксата покажува дека ако некое лице доживеело трауматично искуство како дете, веројатноста дека тој ќе го заборави е исклучително мала.
Мит број 5. Лажни спомени не постојат
Студијата објавена во Зборникот на Националната академија на науките на САД, 2013 година, откри дека многу луѓе имаат склоност кон лажно сеќавање и колку е подобро нивната автобиографска меморија, толку ќе бидат и пофиктивни деталите. За да „воскресне“ лажното сеќавање, доволно е да се постават вистинските водечки прашања.
Ова било докажано за време на експериментот, во кој биле вклучени доброволци со различни нивоа на автобиографска меморија кои требало да гледаат вести. Главната вест била авионска несреќа. Повеќето од учесниците во експериментот потврдиле дека веќе слушнале за оваа трагедија. Но, всушност, таква несреќа не се случила и прилогот бил снимен специјално за експериментот.
Мит број 6. Некои луѓе поседуваат фотографска меморија
Многу студии докажаа дека таков концепт едноставно не постои. До 15% од децата имаат нешто што се нарекува визуелна меморија, односно, тие можат да се сетат многу точна слика на нешто во рок од неколку минути. Сепак, со растење, оваа вештина се губи и кај возрасните само мал процент на луѓе имаат развиено визуелна меморија.
Мит бр. 7. Нашата меморија е листа која бескрајно се надополнува
Општо земено, можноста да ги заборавиме старите информации ни дава можност подобро да проучуваме и да запомниме нови. Така, заклучиле истражувачите на Универзитетот во Илиноис во Чикаго, кои истакнале дека учесниците во експериментот биле поспособни да се справат со задачата да меморираат листа на зборови, кога во вториот дел од експериментот било побарано од нив да заборават половина од зборовите.
